De gevolgen van de crisis in Oekraïne voor het goederenvervoer over de weg
Analyse van de gevolgen van het conflict in Oekraïne voor onze sector.
Het conflict in Oekraïne blijft aanhouden en met elke dag die voorbij gaat, blijven de neveneffecten van het conflict alleszins voelbaar. De situatie in het gebied heeft geleid tot een ongekende kostenstijging van belangrijke grondstoffen voor het Europese continent, zoals gas, energie en olie. Maar de impact van het conflict gaat in het vrachtvervoer verder dan alleen de brandstofprijs.
Oekraïne heeft kilometers lange grenzen met naburige landen die dagelijks door duizenden chauffeurs worden gepasseerd. In sommige gevallen zijn deze toegangen momenteel gesloten. Een vergelijkbare situatie doet zich voor in Rusland, waar vrijwel alle communicatieroutes zijn afgesneden vanwege de sancties die door de Europese regeringen zijn opgelegd.
De International Road Transport Union (IRU) bewaakt de situatie aan deze grenzen in real-time en de website toont aan dat veel van de wegen in gebieden rond de conflictzone onder het conflict te lijden hebben. De huidige situatie is als volgt:
Wit-Rusland/Oekraïne: de grenzen blijven gesloten.
Hongarije/Oekraïne: de grenzen zijn open. De regels voor het passeren van grenzen in Hongarije zijn niet veranderd sinds het begin van de crisis. De wachttijden zijn echter toegenomen als gevolg van het passagiersverkeer.
Moldavië/Oekraïne: de grenzen zijn open, behalve de grensovergang Kuchurgan-Pervomaisk, die gesloten is.
Polen/Oekraïne: alle grensovergangen zijn open. Voertuigen met goederen van Russische oorsprong kunnen in beslag worden genomen door de Oekraïense douaneautoriteiten.
Roemenië/Oekraïne: de grenzen zijn open. De Roemeense grenspolitie geeft dagelijks informatie over de situatie aan Roemeense grenzen met Oekraïne. U vindt meer informatie op de Engelstalige pagina van hun website. Daarnaast deelt de grenspolitie in deze online toepassing ook de gemiddelde wachttijden bij grensovergangen.
De Oekraïense autoriteiten bij de grensovergang van Orlivka naar Roemenië (de RoRo-veerboot over de Donau) zijn vanaf vandaag begonnen alle vrachtwagens (inclusief vrachtwagens die goederen van Wit-Russische en Russische oorsprong vervoeren, of die naar Wit-Rusland en Rusland gaan) vrij te geven, behalve vrachtwagens die levensmiddelen vervoeren.
Rusland/Oekraïne: de grenzen blijven gesloten.
Slowakije/Oekraïne: de grenzen zijn open. De grensovergang van Višné Nemecké in Slowakije naar Užhorod in Oekraïne (de enige die goederentransporten van meer dan 3,5 ton doorlaat) is open en vrachtwagens worden continu afgehandeld. Het vervoer van mensen heeft prioriteit boven goederen.
Turkije/Oekraïne (Ro-Ro via de Zwarte Zee): er zijn momenteel geen Ro-Ro-transporten mogelijk. Alle Oekraïense havens zijn tot nader order gesloten. Vrachtwagens die al in havens zijn, moeten wachten op verdere instructies van de autoriteiten.
Wijzigingen in grenscontroles
Als reactie op de solidariteit met de Oekraïense bevolking, die grotendeels te danken is aan de vrachtwagenchauffeurs, heeft de Europese Commissie operationele richtlijnen aangenomen voor het beheer van buitengrenzen om de oversteek van grenzen tussen de EU en Oekraïne te vergemakkelijken. Deze maatregelen omvatten de volgende punten:
- Vereenvoudiging van grenscontroles voor kwetsbare personen, zoals kinderen, en voor transporteurs die zich in Oekraïne bevinden bij het verlenen van hun diensten.
- Mogelijkheid om controles buiten grensovergangen te organiseren.
- Speciale bepalingen voor het oversteken van grensovergangen door reddingsdiensten, politie en andere veiligheidsdiensten, ongeacht hun nationaliteit.
- Het opzetten van noodhulpbanen, om de toegang en terugkeer te garanderen voor organisaties die humanitaire hulp bieden aan mensen op Oekraïens grondgebied.
- Buiten het Schengen-gebied zijn de douanerechten en -maatregelen versoepeld om het meenemen van dieren die met hun eigenaren vanuit Oekraïne reizen te vergemakkelijken.
Daarnaast kunnen er flexibele opties worden toegepast voor bepaalde categorieën reizigers, waaronder transportmedewerkers, ongeacht hun nationaliteit, die geldige documenten hebben die hun beroep aantonen.
Ten slotte is ook voorgesteld dat EU-lidstaten tijdelijke grensovergangen opzetten voor de duur van het conflict, evenals noodhulpbanen inrichten. Als de betreffende grensovergang dit toestaat, wordt in dit verband het creëren van specifieke vrachtwagenbanen aangemoedigd om zowel de levering van goederen en diensten als de terugkeer van transportmedewerkers uit Oekraïne te garanderen.
De crisis in Oekraïne zal effecten op middellange en lange termijn hebben die we nog niet kennen, maar die zeker van invloed zullen zijn op de sector. Intussen staat het goederenvervoer over de weg niet stil en blijft het verdergaan om de gevolgen van de oorlog te verzachten.