Hoe ernstig is het tekort aan vrachtwagenchauffeurs in logistiek vrachttransport over de weg?

Het vrachttransport heeft al jarenlang te kampen met een tekort aan chauffeurs. Recente gebeurtenissen op het wereldtoneel, zoals de Brexit en vooral de COVID-19-pandemie, hebben tot extra bezorgdheid geleid over deze uitdaging in de logistieke sector.

De International Transport Organization (IRU) heeft in een recent rapport aangetoond dat alleen al in 2020 het aantal vrachtwagenchauffeurs in Europa met driekwart is gedaald, van 24% naar 7%. Deze cijfers komen in een kritieke tijd de vraag sterk is gestegen. Eigenlijk wordt het tekort aan vrachtwagenchauffeurs in Europa geschat op meer dan 400.000 chauffeurs.

Met Black Friday en kerstmis in het vooruitzicht, en de reeds ingezette toename van e-commerce, zijn de prijzen in de sector gestegen. Dit duurt al enige tijd voort en in het derde kwartaal van 2021 waren de prijzen zo hoog als nooit tevoren.

Het Verenigd Koninkrijk lijdt al onder de gevolgen van de Brexit

Het meest alarmerende aspect is misschien wel dat dit gebrek aan logistieke capaciteit in het transport over de weg nu gemeengoed is geworden. We zien steeds vaker lege schappen in veel Britse supermarkten, en het Verenigd Koninkrijk is het zwaarst betroffen door het gebrek aan vrachtwagenchauffeurs. Zo zwaar zelfs, dat de Britse overheid het leger heeft ingeschakeld om transporten te verzorgen en de levering van bepaalde producten te garanderen.

De 'Brexit' heeft acutere gevolgen voor de overkant van het Kanaal. Als er al problemen waren op het Europese vasteland, wat dan te denken van een markt, waarin door het vertrek uit de gemeenschappelijke markt het aantal EU-burgers dat vrachtwagens bestuurt, in slechts enkele maanden is gedaald van 42.000 tot 28.000.

Tekort aan chauffeurs in alle markten

Zoals we al eerder aangaven, bestaat dit probleem niet alleen in het Verenigd Koninkrijk. Volgens het IRU-document zou het tekort aan vrachtwagenchauffeurs in Spanje in 2021 wel eens 10,2% kunnen bedragen, vergeleken met 7% in 2020. In Frankrijk zijn tussen de 40.000 en 50.000 chauffeurs nodig, en in Duitsland zijn dat er 65.000. Als we kijken naar een grootmacht als de Verenigde Staten, dan zien we een vergelijkbare situatie. Volgens de American Trucking Association (ATA) komt de vrachtwagensector 80.000 chauffeurs tekort, een toename van 30% sinds de pandemie, toen de sector al te kampen had met een tekort van 61.500 chauffeurs.

Waarom zijn er zo weinig vrachtwagenchauffeurs?

Om de oorzaak van het probleem te onderzoeken, gaan we even terug naar het IRU-rapport. Het meest relevante feit is dat slechts 7% van de chauffeurs jonger is dan 25 jaar. De gemiddelde leeftijd is hoger dan vijftig en slechts één op de vier chauffeurs is jonger dan vijftig.

De belangrijkste oorzaak van deze achteruitgang is echter te vinden in het gebrek aan ervaring met het rijden met trucks, aangezien bepaalde eisen nodig zijn om met een truck te rijden die niet iedereen wil of zich kan veroorloven. In landen als Spanje bijvoorbeeld, is het nodig om een certificaat van professionele bekwaamheid of chauffeursdiploma te hebben om op de weg op te mogen. Om dit certificaat te verkrijgen, moet een chauffeur na het volgen van een trainingscursus eerst slagen voor een examen.

In combinatie met de steeds verder afnemende populariteit van het beroep van vrachtwagenchauffeur en de sociale nadelen ervan, is het voor jonge mensen onaantrekkelijk geworden. Een vrachtwagenchauffeur moet veel dingen opgeven, zoals een sociaal leven of gezinsleven, vrije tijd en daarnaast is hij lange perioden van huis. Ook mogen we de werkomstandigheden in de logistieke sector niet vergeten, met lage lonen, onveiligheid op de weg en onopgeloste oude claims, zoals het verbod op laden en lossen door de chauffeur van de vrachtwagen bij een volle lading.

Wat kunnen we doen om het gebrek aan chauffeurs in het wegtransport op te lossen?

De oplossing zou zijn om aan de bovengenoemde eisen te voldoen. Als het gaat om training, dan wordt het noodzakelijk geacht om specifiek professioneel onderwijs op te nemen, wat nieuwe studenten en zodoende professionals aantrekt.

Andere manieren om het gebrek aan vrachtwagenchauffeurs op te lossen:

• betere werkomstandigheden

• de ontwikkeling van rustplaatsen

• een betere preventie tegen diefstal

• ondersteuning bij prijsstijgingen van dieselolie of elektriciteit

• hogere salarissen.

Dit zijn problemen die niet op korte termijn kunnen worden opgelost, maar die wel op de agenda moeten worden gezet voor de nabije toekomst, zodat de sector in de juiste richting blijft bewegen.