Praktyczny przewodnik dotyczący uzyskiwania prawa jazdy na pojazdy ciężarowe

Zawód kierowcy ciężarówek jest jednym z tych, które często są przekazywane z pokolenia na pokolenie. W wielu przypadkach w jednej rodzinie możemy zaobserwować kilka pokoleń kierowców, co sprawia, że ten zawód jest swego rodzaju powołaniem. Trzeba jednak spełnić kilka warunków.

Pierwszym i z pewnością najważniejszym z nich jest uzyskanie prawa jazdy na pojazdy ciężarowe. Podobnie jak w przypadku prawa jazdy na samochody osobowe każdy kraj Unii Europejskiej ma własne wymagania dotyczące uzyskania tego dokumentu.

Dlatego w tym artykule znajdziesz podsumowanie zasad, które obowiązują w większości krajów Unii Europejskiej, bez wchodzenia w szczegóły dotyczące konkretnych krajów.

Różne rodzaje prawa jazdy na pojazdy ciężarowe i minimalny wiek

Przede wszystkim, aby uzyskać prawo jazdy kategorii C, które uprawnia do prowadzenia pojazdów ciężarowych, należy najpierw zdobyć prawo jazdy kategorii B. Pewnie zastanawiasz się, jakimi pojazdami można kierować z prawem jazdy kategorii C.

Umożliwia ono prowadzenie na przykład ciężarówek i vanów, których łączna masa wynosi ponad 3,5 tony, nawet jeśli mają doczepioną lekką przyczepę. Jeżeli jednak kierowca ma mniej niż 21 lat, łączna masa nie może przekraczać 7,5 tony. Jeśli masa jest większa, należy także uzyskać dokument CQC (uprawniający do transportu towarów) wymagany w przypadku profesjonalnego transportu. Ta kwestia zostanie omówiona szerzej w dalszej części artykułu.

Istnieje kilka rodzajów prawa jazdy kategorii C:

• C: uprawnia do prowadzenia pojazdów o masie większej niż 3,5 tony bez limitu tonażu oraz do przewożenia do 9 pasażerów (licząc kierowcę).
• C1: umożliwia prowadzenie pojazdów o masie 3,5–7 ton. Pozwala także przewozić do 9 pasażerów (licząc kierowcę).
• C1+E: uprawnia do dołączenia cięższej przyczepy o masie do 750 kg.
• C+E: umożliwia dołączenie cięższej przyczepy.

Jak już wspominaliśmy, jednym z aspektów, które trzeba wziąć pod uwagę, jest wiek kierowcy. W listopadzie 2021 r. zmiana ogólnego rozporządzenia dotyczącego kierowców, narzucona przez unijną dyrektywę, zmniejszyła minimalny wiek pozwalający na prowadzenie ciężarówek (o masie ponad 7,5 tony) do 18 lat, pod warunkiem że kierowca uzyskał wcześniej certyfikat kwalifikacji zawodowych.

Oznacza to, że wszystkie wyżej wymienione prawa jazdy mają termin ważności oraz limit wiekowy. Odnawia się je co 5 lat, a gdy kierowca skończy 65 lat — co 2 lata. Prawo jazdy kategorii CE dotyczące pojazdów ciężkich (ponad 20 ton) można natomiast odnawiać o 3 lata dłużej co roku, czyli dopóki kierowca nie ukończy 68 lat. Potem prawo jazdy kategorii CE zmienia się w standardowe prawo jazdy kategorii C.

Jak uzyskać prawo jazdy kategorii CE

Najpierw trzeba jednak uzyskać prawo jazdy kategorii CE. Aby to zrobić, musisz zdać egzamin teoretyczny i dwa egzaminy praktyczne. Jeśli masz już prawo jazdy kategorii C1, nie musisz zdawać egzaminu teoretycznego. Pierwsza część egzaminów polega na sprawdzeniu umiejętności i zachowań kierowcy na zamkniętym torze przystosowanym do egzaminów na prawo jazdy kategorii C. Gdy zdasz pierwszy egzamin, podejdziesz do drugiego, który odbywa się w ruchu drogowym.

Co jeszcze muszę wziąć pod uwagę, jeśli chcę zostać zawodowym kierowcą?

Rada Europejska zatwierdziła także rozporządzenie na poziomie Wspólnoty dotyczące różnych certyfikatów kwalifikacji zawodowych, które są wymagane w wielu krajach w przypadku zawodowych kierowców.

Od września 2008 r. rozporządzenie mówi, że zawodowi kierowcy rozpoczynający działalność w sektorze transportu muszą odbyć dwa rodzaje kursów CAP (Certified Authorization Professional). Pierwszy z nich, czyli kurs kwalifikacji wstępnych, trwa 280 godzin i wymaga prawa jazdy kategorii B. Drugi z nich, kurs kwalifikacji przyspieszonej, trwa 140 godzin. W tym szkoleniu trzeba brać udział co 5 lat. Jeśli kierowca nie zaliczy drugiego z wymienionych powyżej kursów, jego prawo jazdy zostanie cofnięte.

Parlament Europejski zamierza skupić się na konkretnych kwestiach, takich jak prewencyjna ochrona osób narażonych na niebezpieczeństwo (m.in. rowerzystów i pieszych), efektywna jazda pod kątem ograniczenia zużycia paliwa i emisji zanieczyszczeń, optymalizacja i aktualizacja technik jazdy w skrajnych warunkach pogodowych oraz wiedza i możliwości oferowane przez inteligentne systemy transportowe.

Ile czasu i pieniędzy potrzebuję?

Uzyskanie prawa jazdy kategorii C może Cię kosztować sporo czasu i pieniędzy. Według Academia del Transportista w kraju takim jak Hiszpania 18-letnia osoba, która chciałaby uzyskać wszystkie zezwolenia na przewóz towarów dowolnym pojazdem ciężarowym, potrzebowałaby średnio 345 dni, wliczając w to wszystkie odpowiednie egzaminy i zakładając, że kandydat zda je wszystkie przy pierwszych podejściach. Średni czas potrzebny na zaliczenie kursu kwalifikacji wstępnej CAP trwającego 280 godzin wynosi od 4 do 6 miesięcy. Z kolei średni czas potrzebny na uzyskanie prawa jazdy kategorii C to 60–70 dni.

Pozostaje jeszcze kwestia finansów. Ostateczna cena uzyskania prawa jazdy będzie zależeć od danej szkoły jazdy, liczby wyjeżdżonych godzin oraz liczby podejść do każdego z egzaminów. Jak podaje hiszpańska firma ubezpieczeniowa Mapfre, biorąc Hiszpanię jako przykład, kwota zazwyczaj waha się między 800 a 1000 EUR. Obejmuje ona cenę kursu w szkole jazdy, opłaty za podejście do egzaminu oraz 90 EUR opłat za podejście do każdego z praktycznych egzaminów. Należy pamiętać, że do tej kwoty trzeba dodać koszt wystawienia orzeczenia lekarskiego oraz inne możliwe koszty.