Wpływ kryzysu w Ukrainie na drogowy transport towarowy

Analiza wpływu konfliktu w Ukrainie na nasz sektor.

Konflikt w Ukrainie trwa nadal i każdego dnia czujemy jego efekty. Sytuacja w tym regionie spowodowała niespotykany wcześniej wzrost kosztów kluczowych elementów na europejskim kontynencie, takich jak gaz, energia i ropa. Wpływ konfliktu na transport towarowy wykracza jednak poza cenę paliwa.

Ukraina ma wiele kilometrów granic z sąsiednimi krajami, przez które codziennie przejeżdżają tysiące kierowców. W niektórych przypadkach granic tych nie można obecnie przekroczyć. Podobna sytuacja ma miejsce w Rosji, gdzie niemal wszystkie trasy komunikacyjne zostały zamknięte z powodu sankcji nałożonych przez europejskie administracje.

Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego (International Road Transport Union, IRU) na bieżąco śledzi sytuację na tych granicach, a na jej stronie internetowej można zobaczyć, że wyłączonych jest wiele dróg w obszarze wokół strefy konfliktu. Obecna sytuacja wygląda następująco:

Białoruś/Ukraina: granice pozostają zamknięte.

Węgry/Ukraina: granice są otwarte. Przepisy dotyczące przekraczania granic na Węgrzech nie zmieniły się od początku konfliktu. Jednak z powodu wzmożonego ruchu pasażerskiego wydłużył się czas oczekiwania.

Mołdawia/Ukraina: granice są otwarte z wyjątkiem przejścia granicznego Kuchurgan-Perwomajsk.

Polska/Ukraina: wszystkie przejścia graniczne są otwarte. Ukraińskie służby celne mogą skonfiskować towary pochodzenia rosyjskiego.

Rumunia/Ukraina: granice są otwarte. Rumuńska straż graniczna codzienne zapewnia aktualne informacje dotyczące sytuacji na granicy Rumunia-Ukraina. Więcej informacji można znaleźć w angielskiej sekcji strony internetowej. Ponadto straż graniczna podaje informacje o średnim czasie oczekiwania na przejściach granicznych. Można go sprawdzić za pomocą tej aplikacji online.

Władze Ukrainy w Orłówce, gdzie znajduje się przejście graniczne z Rumunią (prom typu ro-ro płynący przez Dunaj), na dzień dzisiejszy przepuszczają wszystkie ciężarówki (w tym te wiozące towary białoruskiego i rosyjskiego pochodzenia lub jadące w kierunku Białorusi lub Rosji) oprócz tych transportujących żywność.

Rosja/Ukraina: granice pozostają zamknięte.

Słowacja/Ukraina: granice są otwarte. Przejście graniczne Vyšné Nemecké (Słowacja) – Użhorod (Ukraina) pozostaje otwarte, a ciężarówki są nadal przepuszczane. Jest to jedyne przejście, przez które można przewieźć towary o łącznej wadze większej niż 3,5 t. Transport osób ma pierwszeństwo przed transportem towarów.

Turcja/Ukraina: statek typu ro-ro przez Morze Czarne — przekroczenie granicy takim statkiem jest obecnie możliwe. Wszystkie ukraińskie porty pozostają zamknięte do odwołania. Kierowcy ciężarówek, którzy już znajdują się w portach, powinni poczekać na dalsze instrukcje od władz.

Zmiany w kontrolach granicznych

Kierowców nie czekają jednak jedynie obostrzenia. W ramach solidarności z obywatelami Ukrainy, w którą w dużej mierze angażują się kierowcy ciężarówek, Komisja Europejska przyjęła wytyczne operacyjne dotyczące zarządzania zewnętrznymi granicami w celu ułatwienia przekraczania granicy Unii Europejskiej z Ukrainą. Oznacza to:

• uproszczenie kontroli granicznych dla bezbronnych osób, takich jak dzieci, a także przewoźników, którzy świadczą swoje usługi w Ukrainie;
• możliwość organizowania kontroli poza przejściami granicznymi;
• specjalne przepisy dotyczące przekraczania granic przez oddziały ratunkowe, policję i inne służby bezpieczeństwa, niezależnie od narodowości;
• wyznaczenie specjalnych pasów awaryjnych, ułatwiających przekraczanie granicy organizacjom zapewniających pomoc humanitarną osobom na terenie Ukrainy;
• zwolnienie z opłat celnych (poza strefą Schengen) i środki ułatwiające przewiezienie zwierząt domowych przez ich właścicieli z Ukrainy;

Ponadto w celu ograniczenia korków na granicy wprowadzono większą elastyczność dotyczącą niektórych kategorii podróżnych, w tym pracowników transportu (niezależnie od narodowości), którzy mają ważne dokumenty potwierdzające ich zawód.

Dodatkowo zaproponowano również, aby państwa członkowskie UE ustanowiły tymczasowe przejścia graniczne na czas trwania konfliktu, a także pasy awaryjne. W związku z tym, jeżeli jest to możliwe w przypadku danego przejścia granicznego, zachęca się do tworzenia pasów ruchu dla ciężarówek, aby zapewnić zarówno dostawy towarów i usług, jak i powrót kierowców z Ukrainy.

Kryzys w Ukrainie będzie miał średnio- i długoterminowe skutki, których nie jesteśmy jeszcze świadomi, ale które z pewnością wpłyną na sektor. Tymczasem branża drogowego transportu towarów nie stoi w miejscu i dalej działa na rzecz ograniczenia skutków wojny.